Tuesday, March 5, 2013

सरकार गठन लम्बिने

  •  दुर्गा खनाल    



सर्वोच्चले यदि प्रधानन्यायाधीशको नेतृत्वअनुकूल हुने गरी फैसला गर्‍यो भने त्यो झन्डै एक सातापछि आउनेछ । कम्तीमा एक साता पर धकेलिएर प्रक्रिया लम्बिनेबित्तिकै दलहरूबीचको बहस अन्यत्र मोडिन पनि सक्छ । फागुन महिनाभित्र प्रक्रियाको टुंगो नलाग्नेबित्तिकै जेठ महिनामा चुनाव गर्ने समय क्रमशः घर्किने छ । जेठ महिनामा चुनाव नहुने अवस्थामा दलहरूको बहस फरक दिशातिर मोडिन सक्छ । दलीय बैठकहरूमा जेठमा चुनाव गर्नका लागि मात्र प्रधानन्यायाधीशको नेतृत्वको कुरा आएको र त्यो असम्भव हुनेबित्तिकै अर्को विकल्पमा जानुपर्ने खालको कुराले सांकेतिक रूपमा प्रवेश पाइसकेको छ । यदि यो प्रक्रिया निष्कर्षमा नपुगी टुंगियो र नयाू विकल्पमा बहस मोडियो भने केही महिना बाबुराम भट्टराई सरकारकै निरन्तरता कायम हुनेछ ।
काठमाडौं, फाल्गुन २२ - प्रमुख दलको आइतबारको बालुवाटार बैठकमा सर्वोच्च अदालतमा सुनुवाइ सुरु हुनुअगावै सबै विषयहरू मिलाएर प्रधानन्यायाधीशलाई नेतृत्व सुम्पिसक्ने कुरा भयो । त्यही अनुसार प्रधानन्यायाधीश खिलराज रेग्मीलाई 'मनाउने' कुरा उनीहरूले गरे । सोमबार उनले सर्वोच्चको सुनुवाइ हुनुअघि चुनावी सरकारको नेतृत्व लिन तयार भएको खबर दलहरूलाई दिन सकेनन् ।
आइतबार तमलोपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरले त बैठकबाट बाहिरिूदै गर्दा मिति र समय नै तोकेर भनिदिएका थिए '२२ गते बाधा अड्काउ फुकाउसहित संवैधानिक अड्चन हटाउने र त्यसको २४ घन्टाभित्र प्रधानन्यायाधीशलाई नेतृत्व दिने ।' यसअनुसार त सोमबार उनीहरूबीच गम्भीर छलफल भई सहमतिको एउटा आकार आइसक्नुपर्ने थियो । तर त्यस्तो भएन ।  बिहान एकछिन भेटघाट गरेर सबै दलका शीर्ष नेता राजधानी बाहिर हानिए ।
'अहिलेसम्म दलहरूबीच सहमति भइसकेको छैन, बाँकी विषय मिलेकै छैनन्,' कार्यदलका सदस्य कांग्रेस नेता मिनेन्द्र रिजालले भने, 'त्यसका लागि मंगलबार बिहान कार्यदल र बेलुका शीर्ष नेताहरूको बैठक बस्नेछ ।' दलहरूले यस्ता दर्जनौं बैठक गरिसकेका छन् ।
एमाओवादी प्रवक्ता अग्नि सापकोटाले सर्वोच्चको फैसलाअघि सहमति गर्दा अप्ठ्यारो नपर्ने जनाए । 'फैसला हुुनुअघि दलहरूले सहमति गर्दा फरक पर्दैन,' उनले भने, 'चुनावमा गएर निकास दिने कुरामा सर्वोच्च पनि जिम्मेवार हुन्छ भन्ने विश्वास दलहरूलाई छ ।'
राष्ट्रपतिले समेत २४ गतेअघि कुनै निर्णय नगर्न अनौपचारिक रूपमा दलहरूलाई आग्रह गरेका छन् । यदि राष्ट्रपतिको आग्रहलाई दलहरूले माने भने सहमतिको प्रक्रिया अझै लम्बिने छ । मंगलबार र बुधबारभित्र दलहरूले सहमति नगरी प्रक्रिया लम्बाए भने बन्न लागेको सहमतिमा झन् जटिलता थपिन सक्छ । चुनावी सरकार गठनको प्रक्रिया पर सर्दै जानेछ ।

Friday, March 1, 2013

एमाले यथावत्

काठमाडौ, फाल्गुन १६ - प्रधानन्यायाधीश नेतृत्वमा चुनावी सरकार बनाउने विषयमा एमाले यसअघिको केन्द्रीय समितिको निर्णयमा अडिग रहेको छ ।

स्थायी समितिको बुधबार सकिएको बैठकले केन्द्रीय समितिले गरेको 'लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यता र शक्ति पृथकीकरणजस्ता विषयमा दृढ रहँदै सहमतिको सरकार बनाउने सबै विकल्प खुला गर्ने' निर्णय यथावत राखेको हो ।

'यथासम्भव चाँडो संविधानसभाको निर्वाचन गराउन र कामचलाउ सरकार विस्थापन गरी राजनीतिक सहमतिको आधारमा चुनावी सरकार बनाउन ४-५ फागुनमा भएको केन्द्रीय कमिटी बैठकको निर्णयका आधारमा चालू प्रक्रियालाई उपयुक्त निष्कर्षमा पुर्‍याउन पहल गर्ने' निर्णयमा भनिएको छ ।

बैठकमा वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल, महासचिव ईश्वर पोखरेल लगायतले केन्द्रीय समितिका निर्णयभन्दा विपरीत गएर सहमति गर्न खोजिएको भन्दै आपत्ति जनाएका थिए । उनीहरूले प्रधानन्यायाधीश नेतृत्वको चुनावी सरकार बनाउने विषयमा कुनै निर्णय नभएको उल्लेख गर्दै सहमतिको जारी प्रक्रियामाथि नै प्रश्न उठाएका थिए ।

बैठकले कुनै एउटा विषयलाई लिएर मात्र छलफल गर्नेभन्दा चुनावका लागि आवश्यक पर्ने सम्पूर्ण विषयहरूको प्याकेजमा सहमति गर्न नेताहरूलाई निर्देशन दिएको छ । 'प्रधानन्यायाधीशको नेतृत्व हुने/नहुने भन्ने विषयभन्दा पनि चुनाव हुन्छ कि हुँदैन भन्नेतर्फ हाम्रो ध्यान बढी केन्दि्रत हुनुपर्छ र चुनावका लागि आवश्यक पर्ने सबै विषयहरू प्याकेजमै टुंगिनुपर्छ,' सचिव युवराज ज्ञवालीले भने, 'प्याकेजमा सहमति भएन भने प्रधानमन्त्री मात्र बन्ने तर फेरि चुनाव नहुने वातावरण बन्न सक्छ ।'